Salâh Bey Tarihi beş kitaptan oluşuyor. Seriden daha önce Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu adlı kitabı okumuştum, serinin ikinci kitabıymış bu kitap. Elimdeki Boğaziçi Şıngır Mıngır ise serinin ikinci kitabı. Diğer kitapları da zaman içinde alıp okuyabilirim fakat İstanbul’u benden daha çok seven ve semtlerini benden daha iyi tanıyan kişilerin bu eserlerden çok daha fazla zevk alacağını düşünüyorum.
Boğaziçi Şıngır Mıngır, Salâh Birsel’in kendine özgü ve tatlı anlatımıyla kaleme aldığı güzel bir eser. Boğazdaki yalılardan bağlara bahçelere kadar bahsedilmedik yer bırakmamış. Bir yandan da dönemin meşhur kişililerinden bahsederek yüzlerce değişik anekdot vermiş. 36 farklı denemeyi birbirine bağlayarak kendi haline bırakılsa unutulacak binlerce olay ve insanı ölümsüzleştirmiş. Galata Kulesi’nden boğazın görüntüsünün yıllara göre tafsilatlı tasviri var. Boğazda yetişen türlü türlü meyvenin evsafı var. Padişahlar, sadrazamlar, şeyhülislamlar, paşalar, beyler var. Şairler, yazarlar, gazeteciler, hocalar var.
“O gün Abdülhamit açık bir arabada Meclis-i Mebusan’ın açılış töreninden dönmektedir. Akif ise Mithat Cemal’le birlikte, Reşit Paşa Türbesi’nin oralardadır. Kızıl Sultan’ı görünce sapsarı kesilir. Mithat Cemal’de telaş: – Hasta mısın? – Boyalı sakalıyla Abdülhamit’in yüzü birdenbire karşıma çıktı. Fena oldum. Gelin görün ki halk geçip giden arabanın arkasından koşmakta, Abdülhamit’e alkış tutmaktadır. Akif, Mithat Cemal’e bu kez şunları fıslar: – Aman yarabbi, 33 yıl bu. Hâlâ alkışlıyorlar.”
Kimler geldi, kimler geçti şu dünya üzerinden. Boğazdaki yalılarda, köşklerde, saraylarda neler neler yaşadı insanlar. Adım adım tüm boğazı dolaşmış Birsel, her yerde yaşanmışlıklardan bir iz bulmuş. Okuyucunun zihninde hoş bir tat bırakmak için aktarmış bize olup bitenleri. 456 sayfalık bu güzide eseri 1979 yılında tamam etmiş. Sel Yayıncılık da aradan yıllar geçtikten sonra yeniden basıp okuyucuya kazandırmış.
