Son Endülüslü [Ahmed Emin]

711 yılında İspanya’ya adım atan İslam ordusu 10 sene gibi kısa bir sürede bugünkü İspanya ve Portekiz’i tamamen fethediyor. Rivayet ederler ki Arap komutan İspanya ile Fransa’yı ayıran dağlarla karşılaşınca durmak zorunda kalır. “Allah’ım, bu dağlar yoluma çıkmasaydı senin adını daha ilerilere taşıyacaktım” der ve durur. Sonraki yüzyıllar boyunca yer yer toprak kaybederek de olsa yarımadada İslam varlığı devam eder. Son kalan Gırnata sultanlığının nüfusu 3 milyondur ki 1400’lü yıllar için önemli bir nüfustur bu.

Fransız siyasetçi ve düşünür Roger Garaudy, Avrupa’nın İslam mirası ile bugünlere geldiğini fakat bu mirası reddettiğini söylüyor. Avrupa’yı bugünlerine getiren dayanaklarından birisi de Endülüs ve buradaki ilmi gelişmelerdir. Endülüs’ün zamanının çok ötesinde bir uygarlık kurmuş olduğunu biliyoruz. Ta ki vahşi İspanyollar tarafından yerle bir edilene kadar.

İspanyolların vahşeti de bahsetmeye değer bir konu. Dünya tarihindeki zalimlerin kitabı yazılsa önemli bir kısmı İspanyollara ayrılmalıdır bence.

İspanya’da yaşayan Arapların geri çekilmelerinin ve yavaş yavaş tüm şehirleri vermelerinin temel sebebi taht kavgası. Son kalan Gırnata sultanlığında bile taht kavgaları, mal düşkünlüğü, tembellik ve korkaklık o kadar fazla ki, 3 milyonluk bir şehir, idarecileri tarafından İspanyolların meşhur merhametine teslim ediliyor.

Son Endülüslü, iç içe geçmiş üç öyküden oluşuyor. Birincisi, okuma meraklısı bir Mısırlı ki yazarı temsil ediyor. Bir gün eline eski bir eser geçer ve bakar ki İspanya’daki son Müslümanlardan olan Moriskolardan birisi tarafından yazılmış bir günlüktür bu. Günlüğün içinde de Gırnata’nın son beş gününü anlatan başka bir günlük vardır. Yazar günümüzde yaşar, Morisko 1800’lerin başlarında yaşamıştır, Gırnata 1400’lerin sonlarında teslim edilmiştir.

“Endülüs’ü yok eden kendi yöneticileridir. Yemin olsun ki, yöneticilerin Hıristiyanlara teslim ettikleri kaleler ve şehirler, Hıristiyanların savaşlar ve çarpışmalarla aldıklarından daha çoktu.”

Endülüs’ten ayrılmayan Müslümanlar türlü zalimliklerle karşılaşırlar. Dinlerini değiştirmeye zorlanırlar ve değiştirirler, Morisko adını alırlar. İspanyollara göre bu sözde bir değişikliktir. Bu yüzden sürekli baskı ve işkence yaparak hepsini ya öldürür ya da asimile ederler. Romanımızın kahramanı Ali bu Moriskolardan birisidir. Kimliğini gizleyerek papaz olmuştur.

“Ya Rabbi! İşime sen sahip ol. Bana yardım et. Doğrusu ben, kurt sürüsünün ortasında kalmış bir kuzu gibiydim.”

Ahmed Emin tarafından yazılan bu kitabın orijinal adı El-Endülisiyyi’l Ahir. Hasan Kutulman tarafından Türkçeye çevrilmiş. Kitap 144 sayfa. Etiket yayınları basımını gerçekleştirmiş. 

Author: mehmet
Mehmet Zeki Dinçarslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir