Sokakta Yürüme Adabı II

Geçen hafta sözleştiğimiz gibi, sokakta yürüme adabı ile adab-ı muaşeret kurallarını günümüze uyarlama çalışmalarına başlıyoruz. Gelen e-posta mesajları için de teşekkür ediyorum, elimden geldiği kadar hepsini değerlendirmeye çalışacağım. Sokakta yürüme adabı ile ilgili kuralları sıralayalım:

1- Üç ya da daha fazla kişi yan yana ya da kol kola girerek yürünmez. Başkalarının da o sokaktan istifadeye hakları vardır. Sizin etrafınızdan dolaşmak zorunda olmamalı insanlar. Hele ki kalabalık yerlerde.

2- Elde sigara ile yürünmez. Tütün mamulleri tüketenler bunu durulan yerlerde yapsınlar. Kimse, kimsenin dumanını solumak zorunda değildir. İçilen sigaranın dumanı içenin yanındakinin, arkasındakinin suratına çarpıyor. Çocuklar teneffüs ediyor. Bunu yapmaya kimsenin hakkı yok.

3- Yürürken insanlarla göz temasında bulunulmaz. İlk bakışta zaten karşıdakinin tanıdık mı değil mi olduğunu anlıyorsunuz. İkinci bakıştan sonrası tacize girer. Karşıdan gelen kimselerin yüzüne dik dik bakılmaz.

Peki nereye bakalım? Bu sorunun cevabı karşıya olmalı. En vakur şekil karşıya doğru bakmaktır. Osmanlı zamanında Anadolu’yu gezen seyyahlar Türk insanının gözleriyle sürekli en uzak ufukları taradıklarını anlatmışlar. Gözün seçebildiği en uzak noktaya bakmak hem daha terbiyeli, hem daha dinlendiricidir.

4- Yürürken başkalarına duyuracak şekilde bağırarak konuşulmaz. Buna iki şekli ile şahit oluyoruz. Birincisi kendi aralarında bağırarak konuşanlar, ikincisi cep telefonuyla bağırarak konuşanlar. Özel yaşamınızı, fikirlerinizi, sözcüklerinizi bilmeme hakkım var. Bana duyurmadan yaşayın her ne yaşıyorsanız. Karşıdakinin duyamayacağı bir yükseklikte konuşun lütfen.

5- Yolda koşulmaz. Aceleniz varsa hızlı adımlarla yürürsünüz. Koşma yeri kaldırım değildir. Başkalarına çarpma ihtimalinizi en aza indirerek yürüyün.

6- Yolda yürürken aniden durulmaz. Malum ya insan içinde yaşıyoruz. Sizin durmanız demek arkanızdakinin durması, sonra onun arkasındakinin durması, çarpışmalar gibi neticeler doğuruyor. Yürürken durmanız icap ederse aniden durmayın. Yavaşlayın ve bir kenarda durun sonra dönüşünüzü yapın ya da durmaya devam edin. Araç trafiğini taklit edin kısaca.

7- Cadde ortasında durulup sohbet edilmez. Saygısızlığın en büyüklerinden birisidir bu. Sokağın-caddenin ya da kaldırımın belli bir kapasitesi var. Siz bir-iki ahbabı görüp de durursanız insanlar nereden geçecek? Maalesef çok sık rastlanıyor böylesi görüntülere. Kaldırımda yürürken durup orayı işgal etmeyin lütfen.

8- Mümkünse sağdan yürünür. Herkesin karşılıklı yürüdüğü bir düzlemde insanlar ister istemez karşı karşıya gelecekler. Maalesef üstü maalesef ki yol verme nezaketi gün geçtikçe azalan bir şey. Dolayısı ile karşınızdan gelen birisi ile “bir köprüde karşılaşmış iki inatçı…” şarkısını söylememek için mümkün mertebe sağdan yürüyün.

9- Yola tükürülmez. Ben yol diyorum siz cadde anlayın, sokak anlayın, kaldırım anlayın. Tükürmek eylemi kaçınılmazsa sizin için, bir kâğıt mendil bulundurun cebinizde. Mikroplarınızı kimseye saçmayın, döner sizi bulur o mikrop bir süre sonra.

10- Geçiş üstünlüklerine dikkat edilir. Yürürken karşı karşıya kaldığınız zaman öncelik hanımlarındır. Bir hanım varsa, -genç ya da yaşlı- önce ona yol verilir. Yaşlılar önceliklidir, çünkü hareketleri kısıtlı olabilir yaşlıların. Çocuklu anne-babalar çoğunlukla zorlukla ilerledikleri için onlara da yol vermek gerekir.

11- Yürürken bir şey yiyilip içilmez. Olan var olmayan var, yolda yürürken bir şey yemek eski zamanlardan beri ayıp sayılır. Hem döküp saçmak açısından ayıp, hem çöplerini yere atmak ayıp, hem de başkalarının nefsinin kalması ihtimali olduğundan ayıp.

12- Yürürken cep telefonuna bakılmaz. Son zamanlarda çığrından çıkan bir akım, yolda yürürken cep telefonuna bakmak. Bu yüzden ölen insanlar var biliyor musunuz? Cep telefonuna bakarak yürüdüğü için hayatını kaybeden insanların sayısı her geçen gün artıyor. Bizim muaşeretten kastımız topluluk içinde olma olduğu için ölümden ziyade başkalarına toslama ihtimalinden dolayı listeye alıyoruz bu kuralı.

Sokakta yürüme adabı ile ilgili maddeler çoğaltılabilir tabi ki, ilk akla gelenler ve bence en temel olanlar bunlar. Okurken eminim gözünüzde canlandı yürürken rastladıklarınız. Başka muaşeret kurallarına gelecek yazılarda da değinmeye çalışacağım.

1 Nisan 2018 Net Haber yazım

Author: mehmet
Mehmet Zeki Dinçarslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir