Kurtuluş Savaşı Sırasında Türk Milliyetçiliği [Berthe Georges Gaulis]

Bu kitap Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu’ya gelmiş bir Fransız gazetecinin Berthe Georges Gaulis‘in hatıralarını anlatıyor. Kitap 1981 yılında Fransızca aslından Türkçeye tercüme edilmiş. Önsözünü de Şevket Rado yazmış. Benim kafamda ise taşlar yerine tam olarak oturmadı. Bu isimde bir yazarı Google’ın tanımıyor olması bir yana Şevket Rado’nun önsözünde dediği gibi TBMM’nin Madam Gaulis’e yazdığı bir teşekkür mektubu da meclis tutanaklarında bulunmuyor. Meclis tutanakları sayfasında uzun süre arama yaptım ama ne bu isme ne de mektuba rastlayabildim. Dolayısı ile bu kitabın baştan sona uydurulmuş olması ihtimali de mevcut.

Kitabın girişinde yazar İstanbul’a gelişini anlatıyor. Bir gemi dolusu ipten kazıktan kurtulmuş serseriyle İstanbul’a doğru geldiğini, işgal kuvvetlerinin İngiliz, Fransız ve İtalyanlardan oluştuğunu anlatıyor. Daha sonra Sevr Anlaşmasını, bu anlaşma yapılmasaydı Fransızların İstanbul’u nasıl zevkle işgal edeceklerini anlatıyor. Şevket Rado’nun methedici tanıtım yazısının üzerine bu emperyalist fikirler pek gitmemiş doğrusu. Daha sonra Fransız milleti övgüsü başlıyor. Güya Fransızlar İngilizlerden çok üstünlermiş vs. vs. Sanki Türkiye’nin doğusunda, Antep, Urfa, Maraş’ta, işgale çalışanlar Fransız değil. İstanbul’un işgali günü Türk halkı Fransız subayını alkışlamış güya Fransızlara mesaj vermek için.

Kitap komple İngiliz eleştirisi. Onun on sekizinci yüzyıldan beri, sömürgeler için uyguladığı politika bugün için de geçerliydi. Bu politikanın esasları ise, ahlâkı bozmak, jurnalcilik, entrika, yerli halkın bölünerek birbirine düşman gruplara ayrılmasıydı. Bu politikanın uygulama vasıtaları da, yerli halk arasından seçilmiş hainlerden oluşturulmuş birinci sınıf bir haber alma servisi, harekât sahasının zeminini iyice bilen yerli Hıristiyanlar, bolca dağıtılan paralar, aralarına nifak sokarak birbirinden ayırma, millî değeri olan şahsiyetler hakkında ortaya en kötü iftiraları atma ve yaymaydı.

Kitap Anadolu’da başlayan işgallerin ayrıntıları ile devam ediyor. Yunanlıların yaptıkları zalimlikler, bu sırada yöneticilerin durumu, Mustafa Kemal’in kısa bir hayat hikâyesinden sonra Samsun’a çıkışı ve idealleri anlatılıyor. Yazar Anadolu’ya geçerek buradaki direnişçilerle görüşüyor. Ali Fuat Paşa, Refet Paşa, İsmet Paşa ile de görüşüyor, Konya, Antalya, Eskişehir, Burdur, Ankara ve birkaç yeri de ziyaret edip hadiseleri yerinde inceliyor.

158 sayfalık kitap Cenap Yazansoy tarafından Türkçeye çevrilmiş, Kastaş Yayınları basmış, Yazarın Çankaya Akşamları diye başka bir kitabı da mevcut. Lakin dediğim gibi ben böyle birinin yaşamış olduğuna bile pek inanmadım, Çankaya Akşamları da nasıldır bilemiyorum.

Author: mehmet
Mehmet Zeki Dinçarslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir