Daniel Defoe’nin Robinson Crusoe adlı romanın ilham kaynağının Hayy bin Yakzan olduğunu biliyor muydunuz? Endülüs medeniyeti modern batının ortaya çıkarken ilham aldığı bir medeniyet olmuştur. Rahmetli Roger Garaudy, batının reddettiği mirasının İslam mirası olduğunu söylüyor. Batı, bulunmuş bir mal gibi İslam medeniyetinin birçok yönünü almıştır fakat bugün sorarsanız hepsini reddetmektedir.
Hayy bin Yakzan, İbn Tufeyl adlı düşünürün 12. yüzyılda kaleme almış olduğu bir eserdir. İsmi, uyanık oğlu diri manasına gelen Hayy, bir ada ülkesinde gayrimeşru bir şekilde dünyaya gelmiş olan bir bebektir. Annesi ondan utandığı için onu bir sala bindirir ve denize bırakır. Sal, Allah’ın izniyle yakınlardaki bir adaya bu bebeği sağ salim götürür. Bebek, burada bir ceylan tarafından emzirilir ve büyütülür. Adada Hayy dışında bir insan yoktur, sadece hayvan ve bitkilere vardır ve Hayy, hayvanların arasında büyür. Kendisine annelik eden ceylan öldükten sonra hayrete düşen Hayy, etrafını gözlemlemeye başlar. Dünyayı, hayatı, canlıları izleyen münzevi çocuk yıllarca süren düşüncelerinin neticesinde varlığın kendi başına ortaya çıkamayacak bir cevher olduğu sonucuna ulaşır. Uzun yıllar süren düşünceler en sonunda Hayy’ı bir yaratıcı fikrine ulaştırır. Yaratıcının cismani özelliklerden uzak olduğunu düşünür, ne yapması gerektiğini düşünür, Allah’ı tefekkür ederek zamanını geçirmeye başlar. Bir ara, adaya gelen başka bir münzevi ile insanların dünyasına dönerek onlara hakkı ve hakikati anlatsa da sonunda insanların yoldan çıkmış olduklarını görür ve bu fikirden vazgeçerek yeni arkadaşıyla birlikte adaya geri döner.
İş Bankası Yayınları’nın Hasan Ali Yücel Klasikleri serisinden çıkmış bu eser. 162 sayfalık kitabın çevirisini Onur Özatağ yapmış.
