Dede Korkut Hikayeleri

Dede Kokut Hikâyeleri çocukluğumdan beri başucu kitabımdır. Deli Dumrul’un Azrail’le kavga etmesi, Basat’ın Tepegöz’ü alaşağı etmesi, İç Oğuz ile Dış Oğuz’un mücadeleleri ilk okuduğum zamanlardan beri  hatıramda güzel bir yer etmiştir. Bu hikâyeler Türklerin İslamiyet’i kabullendikleri dönemlerden günümüzden 3-4 yüzyıl öncesine kadar halk arasında söylenilmiştir. Televizyon ve radyonun olmadığı devirlerde insanlar bir araya gelir hikâye dinlerlermiş ezbere bilen birilerinden. Hazreti Ali’nin cenklerinin kitaplarını bulmak halen mümkün. Bu geleneğin meydana gelmesi çok eskilere dayanır. Dede Korkut hikâyelerinin bin yıllık bir geçmişi var. O zamanın insanlarını, olaylarını, yaşayış ve kültürünü gösteren ipuçlarını masal karışımı hikâyelerde bulmak mümkün.

Dede Korkut Hikayeleri’ni okumamış insan bulmak zor. En kötü ihtimalle İlkokul ve Ortaokul Türkçe kitaplarında bir parçasını okumuşuzdur. Hikâyeleri özetlemek mantıksız olur. Bu yüzden değişik bir şey yapıp hikâyelerde geçen isimleri listelemek istedim. Eski Türk isimlerinden bir kısmını toparlamış oldum kendimce. Hepsini çıkaramadım belki ama önemli bir kısmını buraya yazdım. Çocuğuna isim arayanlar için kısmen de olsa faydalı olabilir.

Erkek isimleri: Korkut (Dede), Kam Gan (Kam Gön), Bayındır (Han), Oğuz (Han), Dirse (Han), Boğaç (Han), (Boz atlı) Hızır, Ulaş,  Salur Kazan (Kozan), Kıyan Selçük, (Deli) Dündar, (Kara) Göne, (Kara) Budak, Aruz (Koca), Uruz, Şir Şemseddin, Bamsı Beyrek (Börik), Yeğenek, Eylik, Kulmaş (Kumlaş), Karacuk, Kıyan Gücü, Demir Gücü, Gaflet (Koca), Kazılık (Koca), Büğdüz Emen, Alp Evren, Pay Püre (Büre), Pay Piçen (Bican), (Deli) Karçar, Duha (Koca), (Deli) Dumrul, Kanglı (Koca), Kan Turalı, (Kara) Çöğür, Kırk Kınak, Dülek Evren, Yağrıncı, Kalmış, Başat, Konur, Alp Rüstem, Kapak Kan, Begil, Emren, Uşun (Koca), Eğrek, Seğrek, Döger, İlalmış.

Bayan isimleri: Burla Hatun, Banı (Banu) Çiçek, Kısırça Yinge, Selcen Hatun, Çan Kız, Çan Paşa, Kutlu Melik, Ağ Melik

Parantez içinde sıfatları ve ismin değişik versiyonlarını yazdım. Şunu da belirtmeliyim ki bir kişinin ismi Deli ile başlıyorsa bu hayat boyu deli olacağı anlamına gelmiyor. Deli Dumrul yaşlanınca Dumrul Koca olabiliyor. Hatta yukarıda ismini yazmadığım Yünlü Koca ya da Yapağılı Koca Deli Dumrul’un ihtiyarlamış hali olabilir. Malum Türklerde isim doğuştan verilmiyormuş, zaman içinde de değişebiliyormuş. Nihal Atsız’ın Bozkurtların Ölümü kitabında rastlamıştım. Şu Tekin ismiyle bilinen prens Kür Şad adını alıyordu. Burada adı geçen Kara Budak ismini de o kitapta görmüştüm. Ayrıca Aptullah Ziya Kozanoğlu’nun kitaplarında da Dede Korkut Hikâyelerinde geçen isimleri ve hatta şiirler ve bazı hikâyelerin parçalarını da bulmak mümkün. Hikâyelerden bahsetmeyeyim dedim ama gerçekten de Türk Edebiyatı açısından bulunmaz bir kaynak Dede Korkut Hikâyeleri.

Author: mehmet
Mehmet Zeki Dinçarslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir