Aleviliğin Kayıp Bin Yılı [Erdoğan Çınar]

Erdoğan Çınar’ın kitabında taşları yerine oturttuğunu düşündüğüm birçok ayrıntı var. Başka bir kitapta Anadolu’nun yerel halkının demografik olarak binlerce yıldır değişmediğini okumuş, buradaki notlarıma da eklemiştim. Çınar’a göre halk değişmediği gibi inanç da değişmemiş. Sadece yayılmacı inançlar karşısında takiye yaparak varlıklarını sürdürmüşler. Bahsettiğim inanç ise Alevilik. Tartışmaya çok açık bir konu, yorum yapamayacağım. Bir kaç alıntı ekleyeceğim sadece. Anadolu inançları konusunda meraklı olanların okuması gereken bir eser. Erdoğan Çınar yazmış, Kalkedon yayınlamış. 200 sayfa civarında.

Osmanlı İmparatorluğundan günümüze ulaşan gerek başkent İstanbul’da gerek eyalet merkezlerinde korunmuş taşra sandıklarında kayıtlı yüz elli milyon yazılı kayıt içinde Pir Sultan Abdal’ın ya da onun önderlik ettiği söylenen Alevi başkaldırısından söz eden bir belge bugüne kadar gün yüzüne çıkmamıştır.

Pir Sultan Abdal Efsanesi’nin acemi eller tarafından monte edilmeye çalışıldığı on altıncı yüzyıldan dokuz yüz yıl evvel aynı coğrafyada yaşamış, efsanede anlatılan aynı onurlu mücadeleyi vermiş ve aynı ihanete uğrayıp aynı hüzünlü sonla yaşama veda etmiş Pir Silvanus’un öyküsü kendi çağında Bizans İmparatorluğu’nun resmi kayıtlarına ve Ortodoks Hıristiyan Kilisesi’nin vaazlarına geçmiş bir gerçektir.

Aleviler, İslamiyet’in yaşadıkları coğrafyada egemen güç haline gelmesi ile birlikle haklı güvenlik gerekçeleri ile kendilerini Müslüman görüntüsü altında girerlerken o ana değin toplumsal hafızalarının en değerli parçalan olarak belleklerinde yaşattıkları kadim efsanelerini kendilerini çevreleyen yeni koşullara uygun yeni öznelerle bezeyerek güncelleştirdiler.

Aleviler, inançlarını değişen koşullara uyumlu hale getirebilmek ve zamandan zamana aktarabilmek için en ünlü mürşitleri bile olsa pirlerinin isimlerini değiştirdiler. Etnik kimliklerinde ısrar etmediler. Gizlenmelerinin önünde en büyük engel olan dillerinden kolayca vazgeçtiler. Alevi erkânı içinde esas olan inancın bekası. Alevi erkânının devamıdır.

Author: mehmet
Mehmet Zeki Dinçarslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir